Voltooide restauraties terug op locatie
Willemsoord
Willemsoord, 20 oct. 1914.
Op de begraafplaats ‘Vredehof’ in Willemsoord hangt nog maar één trommel met krans aan een paal van beton.
Het restauratieatelier heeft zich over de restauratie ontfermd. De krans voorzichtig geconserveerd en de trommel wind- en waterdicht gemaakt.
Willemsoord werd gesticht in 1820 als een van de drie vrije Koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid. De Maatschappij werd gesticht door Generaal van den Bosch. In totaal werden er zeven Koloniën gesticht waarvan twee in België liggen.
De blikken krans is uitzonderlijk goed bewaard gebleven. Dat is af te lezen aan de tekst in de trommel waar het jaartal 1914 staat! De tekst is erg incompleet. Er staat geen naam vermeld, geen geboortejaar maar wel de aanwijzing dat de sterfdatum 20 oktober gelijk was aan de geboortedatum.
Het is niet gelukt om in de archieven, met zo weinig gegevens, de overledene te vinden. Het moet een man zijn geweest omdat de tekst het over een lieve vader heeft.
Daar de krans vol met verschillende soorten blad en bloemen zit is het een kostbare krans geweest voor een man met aanzien in de Kolonie. Er woonden toen veel ‘Kolonisten’ van eenvoudige komaf uit het westen van het land.
De trommel staat nu weer op zijn plaats tussen alle andere zeer oude graven en is van de weg goed te zien.
Kolhorn en Barsingerhorn
In november 2020 kreeg het restauratieatelier vijf trommels uit Kolhorn en Barsingerhorn om te restaureren.
Er kwam een pick-up van de gemeente Hollandskroon waar de vijf trommels in lagen. De meeste zagen er slecht uit. Dus veel werk aan de winkel! Bijzonder was de restauratie van de trommel uit Barsingerhorn voor de hoofdmeester, Jan van der Woude.
Jan van der Woude was geboren ‘In het Loege’, gemeente Muntendam op 3 maart 1842 en overleden op 20 mei 1897 te Barsingerhorn. De trommel zat vol met klei waardoor het leek of er geen krans meer in zat. Wat bleek, er zat wel degelijk een kransje in met bloemen.
De gemeente was het met de beheerder eens dat er een nieuw trommeltje moest komen voor de schoolmeester met daarin de gerestaureerde krans. Uiteindelijk waren alle trommels klaar en heeft Arno, de beheerder, vlak voor Pasen de trommels opgehaald en binnenkort komen ze weer terug op hun oude plekje!
Schouwen-Duivenland
De laatste drie graftrommels van Schouwen-Duiveland zijn inmiddels gerestaureerd en teruggebracht.
Op vrijdag 14 juli hebben Leo en Pieke van Doorn-Witteveen, medewerkers van de Nederlandse Stichting tot behoud van de Graftrommel de laatste drie gerestaureerde graftrommels teruggebracht naar de begraafplaats van Zierikzee.
Vervolgens zullen de trommels teruggaan naar hun plek op de begraafplaatsen van Noordgouwe en Zonnemaire.
Twee graftrommels hebben geen krans meer. In de trommel van Zonnemaire zat nog een klein gedeelte van een krans. Dit overblijfsel hebben wij erin gelaten!
Het verzoek vanuit de gemeente was om de trommels toch op te laten knappen en indien mogelijk te voorzien van gegevens over de overleden personen.
De trommel uit Zonnemaire is voor Johannus Berman. Johannus was geboren op 18 oktober 1862 te Dreischor. Op 30 juli 1922 overleed hij te Zonnemaire.
De trommel uit Noordgouwe is voor D. Viergever, echtgenoot van M. van Nieuwenhuizen. Geboren op 18 september 1842, gestorven op 12 januari 1927. Ook deze trommel had geen krans meer.
Het ‘project’ Schouwen-Duiveland is nu dus afgerond, met dank aan de prettige samenwerking met Sabine Nouwens van de gemeente Schouwen-Duiveland en Wim Rotte, beheerder van de begraafplaats Zierikzee.
Pieke van Doorn-Witteveen, Veenhuizen.
Grafkransje Roermond
Op de site van staat het oude kerkhof Roermond onderstaand artikel:
Eind maart 2023 bezochten wij opnieuw het graftrommelmuseum annex restauratieatelier in het Drentse Veenhuizen. De aanleiding van het bezoek was een restauratieopdracht van een klein grafkransje. Dit was klaar en eigenlijk te kwetsbaar om op te sturen. Een goede reden dus om weer een bezoek te brengen aan het atelier. Vergezeld van een originele Limburgse kruimelvlaai werden wij hartelijk ontvangen door Pieke en Leo van Doorn, de beheerders en drijvende krachten achter het museum. Enkele jaren geleden lieten wij twee graftrommels en een grafkrans restaureren bij hen.
Al jaren lag een zwaargehavend kransje in de vitrine van het Lijkenhuisje op de begraafplaats. Het betrof een los kransje zonder trommel. Eigenlijk was het zelfs geen kransje meer maar slechts losse blaadjes met een geroeste metalen ring. Wij hebben dit verzonden naar Veenhuizen en na een eerste inspectie bleek het om een Duits kransje te gaan. Dit was af te leiden uit het gebruik van blik voor de eikenbladeren. Enkele houten eikeltjes die aan de ring zaten blijken vrij zeldzaam.
Het geheel is weer volledig geassembleerd en voorzien van een passend kleur. Het resultaat mag er zijn. Binnenkort zal ook dit kransje te zien zijn, naast de andere objecten, in het lijkenhuisje.
Graftrommel Jacob Peute
Op 15 mei 2022 hebben wij, Leo en Pieke van Doorn-Witteveen, een bezoek gebracht aan de begraafplaats van Zierikzee. De afspraak met de gemeente Schouwen Duiveland was dat wij de laatste zes trommels van het eiland zouden meenemen om te restaureren.
Een klein trommeltje was voor Jacob Peute, Geb. 2 juni 1931 Overl. 4 nov. 1933.
Bijzonder is dat ook pleegouders zijn opgenomen in de tekst welke in het trommeltje zat, Jacomina v.d. Hamer-Stammen en Jacob v.d. Hamer.
Zoals te zien is op de foto’s is het trommeltje erg verveloos maar toch stevig doordat het gemaakt is van zink. De krans is echter van blik gemaakt, erg roestig maar wel nog stevig. De bedoeling is dat de krans goed schoon gemaakt gaat worden om dan heel voorzichtig weer wat kleur te krijgen.
Natuurlijk zal het originele velletje papier met de drie namen weer teruggeplaatst worden in het trommeltje.
Jacomina v.d. Hamer-Stammen en Jacob v.d. Hamer zijn oud oom en tante van Klazina Evertse, de moeder van Jacob Peute. Zij bevalt op 2 juni 1931 van de kleine Jacob. Op dat moment is de vader nog niet bekend.
Pas op 18 augustus 1933 wordt door Theodorus Johannes Peute het kindje erkend!
Klazina Evertse en haar oud oom en tante woonden samen in Zierikzee met de kleine Jacob Peute.
Samen hebben zij dus voor het jongetje gezorgd.
Graftrommel Maria Dirkje van Gastel
Maria Dirkje van Gastel, geboren op 15 april 1911 en gestorven op 14 januari 1913.
Marietje, zoals ze genoemd werd, woonde in Noordgouwe aan de Heesterlustweg in Schuddebeurs.
Het jonge gezin trok bij Opa en Oma in nadat er in de oorlog een bom gevallen was op hun huis.
De ouders van Marietje , Marinus en Willemijntje van Gastel zijn net als Marietje begraven op de begraafplaats in Noordgouwe.
In de trommel van Marietje ligt een krans van eikenbladeren, wit, met daarbij nog een engeltje van steengoed en een ‘lint’ gezaagd uit zink en beschilderd.
Tot nu toe is er nog geen zelfde exemplaar gevonden!
Het is dan ook fantastisch dat de gemeente Schouwen Duiveland de moeite heeft genomen om ook dit bijzondere trommeltje aan te bieden aan de Stichting om het te laten restaureren en conserveren.
Volgend jaar zal het trommeltje zeker te bewonderen zijn op de begraafplaats van Noordgouwe waar het thuis hoort.
Graftrommel herkomst onbekend
We hebben in opdracht van de gemeente Schouwen-Duivenland nog een graftrommel gerestaureerd.
De eigenaar heeft de gemeente niet kunnen achterhalen. Op de onderdelen is geen naam meer te lezen, alleen een klein stukje van een portret is zichtbaar.
Voorlopig blijft de gerestaureerde graftrommel in Zierikzee.
Graftrommel Burgh
Restauratie van twee graftrommels van het “Aje Kirkhaof” in Roermond.
De twee graftrommels met kransen hebben op het graf van de Fam. Nizet gestaan bij het grafdeksel dat toegang gaf tot de er onderliggende kelder.
Op het graf staan nu twee “nieuwe” graftrommels welke aan een ketting liggen i.v.m. vandalisme.
De enkele nog aanwezige originele graftrommels op de begraafplaats bevinden zich in afgesloten grafkelders. In het verleden zijn de meeste namelijk als gevolg van vandalisme en diefstal verdwenen, vandaar dat de twee “nieuwe” graftrommels op de grafkelder Nizet na aan de ketting liggen.
Graftrommel uit Jisp
Voor informatie klik op onderstaande link van het persbericht uit het Noordhollands Dagblad van 4 september 2020.
Restauratieproject Varsseveld
Uit Varsseveld (gemeente Oude IJsselstreek) hebben we 2 trommels ter restauratie gekregen.
Ineke Tieltjes uit Aalten heeft contact gezocht met de Stichting.
Deinze (België)
Onze stichting heeft in 2015 contact gehad met het Stadsbestuur van Deinze in verband met de restauratie van hun funerair erfgoed.
Eind 2017 kregen we bericht van Mevrouw E. de Voogt, erfgoeddeskundige/archivaris, dat het stadsbestuur de restauratie van de negen trommels aan ons te willen opdragen.
Op vrijdag 22 september hebben onze voorzitter Evert Jan Halkus en zijn vrouw Lidy alle trommels opgehaald en naar Veenhuizen gebracht.
Het aanbieden van de negen gerestaureerde trommels
Na vele uren intensief werk zijn op 15 maart 2019 de negen gerestaureerde kransen en trommels door Evert Jan Halkus, Lidy Halkus en Corneel Beijert-Baan aangeboden aan Bart Van Thuyne, de schepen (wethouder) verantwoordelijk voor het funerair erfgoed van de stad Deinze. Hiermee is een traject van meerdere jaren afgesloten.
De graftrommels zijn te zien in MUDEL, Het Museum van Deinze en de Leiestreek. We zijn het stadsbestuur van Deinze zeer erkentelijk voor deze grote en boeiende opdracht.
Veenhuizen, april 2019
Brugge
De restauratie van de negen trommels van de begraafplaats van Brugge is afgerond!
Maandag 2 mei jl. zijn onze voorzitter en zijn vrouw, Evert Jan en Lidy Halkus naar de begraafplaats in Brugge geweest om de laatste twee gerestaureerde trommels af te leveren.
De heer Mabilde, opdrachtgever van de gemeente Brugge, heeft ze daar in ontvangst genomen.
De medewerkers van de stichting kregen alle lof voor de zeer geslaagde restauraties.
Over enkele maanden zullen alle negen trommels weer op hun vaste plaats staan.
Vincent Verbunt
Grafkransenkast van het graf van Vincent Verbunt, Tilburg 1885.
In 1811 is de “Begraafplaats Binnenstad” in het centrum van Tilburg aangelegd. Op die begraafplaats bevindt zich het graf van Vincent Verbunt, die in 1885 op zeer jonge leeftijd is overleden.
Het graf bevat een grote grafkransenkast van hardsteen met daarin drie kransen, afgesloten door een glasplaat. Zijn ouders hebben daar later ook een plaats gekregen, aan beide zijden van zijn graf.
Evert Jan Halkus, voorzitter van de Nederlandse Stichting tot Behoud van de Graftrommel, attendeerde de restaurateurs van de stichting op dit bijzondere monument. Het vermoeden bestaat dat de drie kransen de oudste tot nu toe gevonden kransen zijn in Nederland.
De stichting kreeg fiat van de beheerder van de begraafplaats om de kransen te restaureren. Half december 2015 zijn de drie kransen uit de kast gehaald en meegenomen naar Veenhuizen Drenthe waar het restauratie atelier van de stichting zich bevindt.
De grafkransenkast in vervallen staat op de begraafplaats.
De drie kransen hebben in totaal 576 verschillende blaadjes, waarvan bijna alles van de moederring geroest was. Verder bevatten de kransen ook nog bloemen van porselein: 15 grote rozen en 70 knopjes. Besloten werd alle 576 blaadjes te voorzien van nieuwe stelen voordat ze weer aan de moederring gesoldeerd zouden worden. Door het miniem aantal blaadjes dat nog wel aan de moederring vast zat, was een “mogelijk patroon” in de kransen te ontdekken. De blaadjes zijn van zink, zwart geverfd met een laagje glas grit, dus echte rouwkransen.
Daar er geen enkele oude foto van de grafkransenkast beschikbaar was, kreeg deze restauratie een heel bijzonder karakter. Niet alleen de ambachtelijke vaardigheden kwamen volop aan bod, maar ook op het creatieve vlak werd er veel van de restauratoren gevraagd!
De kransen na de restauratie.
De gerestaureerde kransen worden in de kast teruggeplaatst op het graf van Vincent Verbunt in Tilburg.
De laatste hand...
Het uiteindelijke resultaat op het graf.
Tijdens de rondleiding van de gids op de begraafplaats zal het graf worden meegenomen met het verhaal over de restauratie.
In Tilburg is de Stichting Funerair Erfgoed Tilburg opgericht om de belangrijkste grafmonumenten in Tilburg te kunnen restaureren.
In dit artikel van Omroep Brabant kunt er meer over lezen.
Schoorl, Teunis Noot
Teunis Noot, geboren 26 juni 1901 te Den Helder. Overleden 7 oktober 1928 in Canada.
De heer Teunis Noot was werkzaam in Canada en heeft daar een ongeluk gehad met het timmeren waarbij een spijker dwars door zijn hand is gegaan. Dit werd een behoorlijke infectie en hij is uiteindelijk op 27-jarige leeftijd aan de gevolgen van hoge koorts in Canada overleden.
Vervolgens is hij door de familie vanuit Canada in een loden kist vervoerd naar Schoorl en aldaar begraven op de algemene begraafplaats.
De trommel is bij ons gekomen doordat een funerair deskundige van de gemeente Bergen contact heeft gezocht met onze stichting.
De trommel is "museaal gerestaureerd" dat wil zeggen dat de oude trommel blijft bestaan waarin wel de gerestaureerde krans is komen te zitten.
De Historische Vereniging Schoorl, Scoronlo heeft onder leding van de heer L. Smak een vitrine gemaakt voor de trommel met krans.
De graftrommel is met de vitrine op 17 juli 2020 geplaatst.
De vitrine waar de trommel in hangt is van roestvrij staal en het glas is 8 mm dik. Het geheel is op ongeveer 80 kg gekomen.
Het huisje waar de kast aan hangt is een voormalig historisch lijkenhuisje.
De ster op de voorgrond is een joods monument voor drie personen die in de oorlog omgekomen zijn.
Vlieland
Feije Jans Pronker ( 1821-1903) voer in zijn jonge jaren als matroos op de grote vaart.
Later als loods op zijn vaders Loodsschuit en vervolgens als Rijksloods.
Feije Jans Pronker trouwde in 1847 met de Vlielandse Elizabeth Bakker ( 1824-1899).
Zij kregen zes dochters en drie zonen.
Bron: barkschip Amicitia-T.F.J.Pronker.
Krans rond, gerestaureerd en tegelijk op het graf geplaatst van Feije Jans met de trommel en krans van Wullemina.
Op het Kerkhof van Vlieland liggen nu dus twee trommels door ons gerestaureerd.